Άκρατος κανιβαλισμός.

Το καπιταλιστικό σύστημα όπως το γνωρίσαμε στις διάφορες εκδοχές του, όπως σε αυτή του ιμπεριαλισμού ή του "συστήματος ελεύθερων αγορών", είναι λίγο ως πολύ μια "εκλεπτυσμένη" έκδοση του νόμου της ζούγκλας στον οποίο υποτίθεται πως βάλαμε κανόνες. Όταν όμως βάζεις ταμπού στα ένστικτα απλά τα εμποδίζεις να ισορροπήσουν, μιας και ο νόμος στη ζούγκλα βρίσκει τις ισορροπίες του, ενώ στην κοινωνική ζούγκλα όχι. Η επίτευξη του μεγαλύτερου δυνατού κέρδους και η επιβίωση του ισχυροτέρου που υποτίθεται πως αντικατοπτρίζει μια βασική αρχή της εξελικτικής θεωρίας απλά δε λειτουργούν. Στη ζούγκλα μπορείς να συναντήσεις κάθε είδους είδος, από πανίσχυρα αιλουροειδή, τεράστια αργοκίνητα φυτοφάγα, αγέλες μικρότερων θηρευτών, αλλά και μικροσκοπικά βατραχάκια με τοξικότητα ικανή να σκοτώσει όλους τους προηγούμενους. Κάθε είδος ελεύθερο να αναπτύξει τη δική του στρατηγική. Στη σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία αποκαλούμε το βατραχάκι παραοικονομία, τις αγέλες καρτέλ, τα φυτοφάγα πρόσφορο έδαφος και τα μεγάλα αιλουροειδή νόμιμους κυρίαρχους χωρίς ουσιαστικούς περιορισμούς.
Πιο ελεύθερος καπιταλισμός λοιπόν? Μάλλον όχι, διότι πολύ απλά έτσι ακυρώνουμε τη σύμβαση σύστασης ανθρώπινων κοινωνιών. Και την πρακτική τους αξία κατ επέκταση. Καταφέραμε να εφαρμόσουμε οργανωμένες κοινωνίες που όμως λειτουργούν με (υπό περιορισμούς) κανονισμούς ζούγκλας. Πρέπει λοιπόν να αποφασίσουμε αν θέλουμε ανθρώπινη κοινωνία με τα οφέλη που αυτή συνεπάγεται για το σύνολο ή ζούγκλα, την οποία υποτίθεται πως απορρίψαμε ως επιλογή.
Επίτευξη του μέγιστου δυνατού κέρδους, μια εκ προοιμίου "φυσική επιλογή" η οποία οδήγησε τη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία από το στάδιο της παραγωγής εντάσεως εργασίας στο στάδιο παραγωγής εντάσεως κεφαλαίου, με την υπεραξία της παραγωγής να προέρχεται από το τελευταίο. Δηλαδή τις μηχανές. Η ίδια σημαία όμως του κέρδους αποτελεί σήμερα περισσότερο τροχοπέδη για την περαιτέρω ανάπτυξη, παρά κινητήριο δύναμη. Ιδέες, τεχνολογίες και εφαρμογές με ανυπολόγιστα οφέλη για το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού δεν τίθενται σε εφαρμογή μόνο και μόνο γιατί δεν αποδίδουν οικονομικό κέρδος.
Η εύρυθμη λειτουργία ενός καπιταλιστικού συστήματος με υψηλές αποδόσεις και υγυείς δείκτες προϋποθέτει τη συνεχή του εξάπλωση. Το καπιταλιστικό σύστημα κατέκτησε πολύ γρήγορα το σύνολο των εδαφών του πλανήτη. Στη συνέχεια η παραγωγή άρχισε να μηχανοποιείται, να εκβιομηχανίζεται και να εντατικοποιείται. Η παραγωγή πλέον δεν μπορεί να αυξηθεί διότι πολύ απλά δεν μπορείς να θρέψεις τον πλανήτη από την εντατική καλλιέργεια μιας γλάστρας, ούτε όμως να αφήνεις ανεκμετάλλευτα εδάφη επειδή το κόστος εκμετάλλευσής τους σε σχέση με την εκάστοτε διαμορφούμενη τιμή δεν αποδίδει κέρδος.
Έτσι πλέον το ζητούμενο δεν είναι το κέρδος και η τιμή αδυνατεί να ρυθμίσει την ποσότητα και την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος σε σχέση με τις ανάγκες. Το σύστημα γίνεται ασταθές. Που σημαίνει πως αρχίζει να μη μας εξυπηρετεί δεδομένων των ολοένα αυξανόμενων ανισσοτήτων που δημιουργεί. Τώρα αρχίζω να καταλαβαίνω την προϋπόθεση που έθετε ο Μάρξ σχετικά με το πέρασμα στο σοσιαλισμό δια μέσου της εξάντλησης του καπιταλισμού. Η καμπύλη οριακής προσόδου του καπιταλιστικού συστήματος παγκοσμίως έχει αρχίσει να γίνεται φθίνουσα. Αισθάνομαι πως το σκαλοπάτι του καπιταλισμού εξαντλείται και πρέπει να κοιτάζουμε στο επόμενο. Δεν ξέρω αν ένα σοσιαλιστικό μοντέλο μπορεί να μας εξυπηρετήσει ή πως μπορεί να εφαρμοστεί. Όμως το όποιο νέο σύστημα καλό θα ήταν να σχεδιαστεί με γνώμονα την ανθρώπινη ευημερία. Διαφορετικά υπάρχει πάντα η επιλογή επιστροφής στην ελεύθερη ζούγκλα, του μόνου δοκιμασμένου αυτο-ρυθμιζόμενου και ισορροπημένου συστήματος. Άλλωστε μερικές χιλιάδες χρόνια ανθρώπινης προσπάθειας δεν αξίζει να πεταχτούν στα σκουπίδια και εκτός του υλικού πλούτου υπάρχουν ο πολιτιστικός και ο βιολογικός.

Turn your christmas spirit on και αγοράστε coca cola.

Για τρίτη φορά τις τελευταίες μέρες το χριστουγεννιάτικο δέντρο στην πλατεία συντάγματος δέχτηκε επίθεση. Είναι στ' αλήθεια ένας τόσο σημαντικός στόχος το δέντρο? Τι αντιπροσωπεύει? Θα δούμε πάλι τις προσεχείς ημέρες τις τόσο οικείες παραδοσιακές εικόνες των ημερών των χριστουγέννων. Μαμάδες στα πεζοδρόμια να σέρνουν κακομαθημένα παιδιά από το χέρι, που σπαράζουν επειδή δεν τους πήραν το παιχνίδι που ήθελαν, πηγμένους οικογενειάρχες σταλμένους από την πεθερούλα τους, μόλις επέστρεψαν από το γραφείο, να ψωνίσουν καρύδια για τις δίπλες και τα μελομακάρονα, υπερφόρτωση των πιστωτικών καρτών, μετά την εξανέμιση του γρουσούζη δέκατου τρίτου μισθού και γενικότερα το διάχυτο υπερκαταναλωτικό πνεύμα που επικρατεί τις "άγιες τούτες μέρες" και κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ανύπαρκτοι αν δεν έχουν τη δυνατότητα να ξοδέψουν λεφτά. Ψητές αμερικάνικες γαλοπούλες και πατροπαράδοτος Άγιος Βασίλης καθιερωμένος από διαφημίσεις της Coca cola. Θα ακούσουμε μετά και για κάποιες αυτοκτονίες ανθρώπων που δεν άντεξαν τόση ανουσιότητα και άφησαν το μάταιο τούτο κόσμο.
Μέρες χαράς, μέρες για τα παιδιά. Κοροϊδευόμαστε?
Ο δήμαρχος Αθηναίων έσπευσε να αναστηλώσει το δέντρο του με την πρώτη ευκαιρία. Κατά τη δεύτερη επίθεση το δέντρο φυλασσόταν από τα ΜΑΤ για να μην πυρποληθεί. Άραγε πόσα δέντρα κάηκαν αφύλακτα φέτος? Σήμερα μαθητές κρέμασαν στο δέντρο σκουπίδια. Χτες στη συναυλία στα προπύλαια ένας πενηντάρης επέπληξε ένα παιδάκι δώδεκα δεκατριών χρονών επειδή έγραφε συνθήματα στον τοίχο του πανεπιστημίου. Τον πείραζε λέει που η εικόνα του κτηρίου προσέβαλλε την εικόνα της χώρας διεθνώς . Ο δυστυχής. Κανείς δεν του είπε πως η σύγχρονη ιστορία της χώρας μας γράφεται στα πανεπιστήμια. Στολισμένο δέντρο, στολισμένο παζάρι. Αυτή είναι η εικόνα που δεν προσβάλλει τη χώρα? Αυτή των χαρούμενων νευρωτικών καταναλωτών? Όλα είναι καλά και ανθηρά? Μια έξαψη ήταν και πέρασε?
Αν είναι έτσι ας καταναλώσουμε και πάλι χαρούμενοι. Για να μην προσβάλουμε την εικόνα της χώρας.
Δικτατορία της εικόνας? Ίσως. Όσο όμως επηρεάζουν οι αρμονικά σκηνοθετημένες εικόνες των χαρούμενων χριστουγέννων άλλο τόσο επηρεάζουν και τα αμοντάριστα πλάνα του κτηρίου του "Τειρεσία" που καίγεται. Βεβαίως οι οφειλές δεν πρόκειται να παραγραφούν μετά το περιστατικό, όμως το μύνημα δώθηκε και σ' αυτή την περίπτωση.

Παρεπιπτόντως η συναυλία στα προπύλαια έμοιαζε περισσότερο με μνημόσυνο παρά με συναυλία. Περίμενα από καλλιτέχνες ανθρώπους να είναι πιο αισιόδοξοι.
Διάβασα και σε μια προκήρυξη ύβρεις κατά του internet. Πως οι πραγματικοί αγωνιστές είναι αυτοί που πετάνε πέτρες στα οδοφράγματα. Παιδιά, είναι επιλογή σας να πετάτε πέτρες και δική μου να μην πετάω. Δεν έχετε κανένα δικαίωμα να περιχαρακώνετε τη διαμαρτυρία. Δεν αποτελεί προνόμιο κανενός.

Οι μαρμαρωμένοι έφηβοι ξυπνούν

Φαίνεται πως οι αξίες ενός λαού είναι συνυφασμένες με την κουλτούρα του. Παρ' όλη την ιστορική ασυνέχεια που σύμφωνα με κάποιουςχαρακτηρίζει το έθνος μας, παρατηρούμε στον Ελλαδικό χώρο αυτή τη στιγμή τις επιδράσεις του διάχυτου Ελληνικού πνεύματος. Και δεν ειρωνεύομαι καθόλου. Μια επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο του Λονδίνου πριν λίγους μήνες με έβαλε σε σκέψεις σχετικά με κάποιες αξίες της Ελληνικής κουλτούρας που μοιάζουν ξεχασμένες. Έγραψα πως εικόνες εφήβων της πομπής των παναθηναίων, όπως αποτυπώθηκαν στη ζωφόρο του Παρθενώνα απουσιάζουν συστηματικά από τις μνήμες μου. Όμως τα γεγονότα των τελευταίων ημερών είναι πέρα ως πέρα ελπιδοφόρα. Αυτό που δεν έκαναν γενιές και γενιές Ελλήνων το κάνουν εν έτει 2008 δεκαπεντάχρονοι έφηβοι. Διαμαρτύρονται, μαζικά. Το έθνος μας μοιάζει λιγότερο ανάδελφο κάθε φορά που κοιτάζω αυτά τα παιδιά να εκφράζονται. Χάνω τα μισά μου χρόνια και γίνομαι συνομήλικός τους. Ένας δικός τους βρήκε τραγικό και άδικο θάνατο σαν αποτέλεσμα μιας κατάστασης που βασανίζει καθημερινά ολόκληρο τον πληθυσμό. Οι μαθητές αντέδρασαν.
Δεν γνωρίζω τι εμποδίζει τις μεγαλύτερες ηλικίες να αντιδράσουν ανάλογα, όμως όταν είσαι δεκαπέντε χρονών και βλέπεις πως απ' όσα συμβαίνουν γύρω σου, τίποτα δε σε αφορά . Όταν τρέχεις στις ταχύτητες του εικοστού πρώτου αιώνα ενώ όλα γύρω σου μοιάζουν κολλημένα στον εικοστό, τότε αισθάνεσαι πως δεν έχεις τίποτα να χάσεις μέσα σε μια κοινωνία εγκλωβισμένη γιατί πολύ απλά δεν ελπίζεις σε τίποτα. Δεν γνωρίζω σε τι ελπίζουν οι μεγαλύτερες ηλικίες.
Και τί να φοβηθείς? Ένα κράτος που επιτίθεται σε ηλικιωμένους συνταξιούχους και μετά σε δεκαπεντάχρονα παιδιά? Αυτά δεν είναι να τα φοβάσαι. Είσαι λοιπόν ελεύθερος από φόβους και ελπίδες. Δηλαδή πραγματικά ελεύθερος. Έτσι λοιπόν μικροαστοί, θα σας φάνε τα παιδιά σας. Θα σας φάνε ζωντανούς. Κανίβαλοι θα γίνουνε, όπως είπε κι ο μεγάλος ποιητής.
Τη συγκεκριμένη γενιά την αποκάλεσαν κοιμισμένη και μουρόχαυλη. Παιδιά του play station, του internet και του fast food. Θεωρήθηκε εντελώς ακίνδυνη, ξεγραμμένη επειδή δεν βρέθηκε σε αλάνες να παίξει μπάλα όπως η προηγούμενη γενιά. Κλείστηκε σε διαμερίσματα από την προηγούμενη γενιά, που κατασκευάστηκαν από την προπροηγούμενη γενιά στις αλάνες που έπαιζε η προηγούμενη γενιά. Πριν χρόνια είχα ακούσει κάποιον αριστεριστή στην ηλικία του πατέρα μου να λέει πως η επανάσταση θα έρθει από τη γενιά την οποία θα ξεγράψει το σύστημα. Είχα γελάσει με την ιδέα. Τώρα ανατριχιάζω όταν θυμάμαι αυτά τα λόγια. Όχι από φόβο αλλά από χαρά. Ηχούν προφητικά στ' αφτιά μου.
Σε όλη την Ευρώπη πραγματοποιούνται εκδηλώσεις συμπαράστασης σε αυτό που γίνεται στην Ελλάδα. Σήμερα η Γαλλική Liberation διερωτάται αν τα Ελληνικά επεισόδια μπορούν να πυροδοτήσουν επεισόδια στη Γαλλία. Κάντε μια βόλτα στο δρόμο.
Διάχυτο Ελληνικό πνεύμα λοιπόν μιας και η εφηβική ορμή αποτελούσε αξία στην κλασική μας αρχαιότητα. Διάχυτο και στους αλλοδαπούς εφήβους που αντέδρασαν κι αυτοί, μιας και μια άλλη αξία της κλασικής αρχαιότητας ήταν η πεποίθηση πως Έλληνας είναι όποιος αισθάνεται Έλληνας. Και στο κάτω κάτω στην ίδια χώρα ζούμε και τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουμε καθημερινά η διαμαρτυρία δεν αποτελεί προνόμιο κανενός. Τουλάχιστον αν θέλουμε να ζούμε σε δημοκρατία και να μη θεωρούμε τη διαμαρτυρία προνόμιο γενικώς.
Τελικά οι αξίες μας δεν έχουν χαθεί. Τις ξεχνάμε για λίγο αλλά καταφεύγουμε σε αυτές όταν παρίσταται ανάγκη.
Μέχρι σήμερα δεν αισθανόμουν πως ανήκω σε κάποια γενιά. Αισθάνομαι πως βρέθηκα σε μεταίχμιο. Με την προηγούμενη γενιά δε με συνδέουν ουσιαστικά πράγματα. Σήμερα αισθάνομαι να με πλαισιώνει η γενιά μου, αυτή στην οποία ανήκω. Αυτή με την οποία μοιράζομαι τις ίδιες ανυσηχίες, τους ίδιους προβληματισμούς, τις ίδιες αντιξοότητες.

Μια βροχή θα μας σώσει?

Ανατροπή στην ανατροπή είναι η κατάσταση τις τελευταίες μέρες. Η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή και βεβαίως με την ουσιαστική συμπαράσταση αντιπολίτευσης και μέσων ενημέρωσης έκρινε εσφαλμένα πως το θέμα θα ξεφουσκώσει και θα ξεχαστεί. Εκ μέρους της αντιπολίτευσης κανείς δε μίλησε εξ αρχής γι αυτό που ου δρόμοι βοούσαν, για εκλογές. Εκ μέρους των μέσων ενημέρωσης αρχικά προβλήθηκαν έντονα οι υλικές ζημιές και οι απόψεις των πληγέντων, που έφτασαν να οδηγήσουν κάποιους ηλίθιους ανεγκέφαλους κρυπτοφασίστες να εκδηλωθούν επιτιθέμενοι σε διαδηλωτές στην Πάτρα και τη Λάρισα.
Στη συνέχεια όμως τα πράγματα άρχισαν να ανατρέπονται. Άρχισαν οι πρώτες διαρροές από τη μεριά του συστήματος. Αρχίσαμε να βλέπουμε εικόνες λοστοφόρων κουκουλοφόρων δίπλα στα ΜΑΤ, αστυνομικών να πυροβολούν ευθέως ακόμα και ΜΑΤατζή να χτυπά παρκαρισμένο αυτοκίνητο με το υπηρεσιακό κλόμπ. Ο αντίλογος άρχισε να πουλάει. Άρχισε να πουλάει σημαίνει πως είναι τόσοι αυτοί που ενδιαφέρονται να ακούσουν τον αντίλογο προς την κυβέρνηση ώστε να είναι συμφέρουσα η προβολή του από τα μέσα ενημέρωσης.
Το κράτος προχωρά στο επόμενο βήμα με σκοπό να καλύψει τη διαρροή. Ενεργοποιεί το μεγάλο τσουτσέκι. Μιλάμε για το Ε.Σ.Ρ. Το συμβούλιο εξέδωσε σήμερα υπόδειξη προς τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης σύμφωνα με την οποία πρέπει να αποφεύγεται η προβολή σκηνών ακραίας βίας και επεισοδίων με τρόπο που είναι δυνατό να ερμηνευθεί ως ενθάρρυνση για επίδειξη ακραίας αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
Δηλαδή το πρόβλημα δεν είναι οι προβολές σκηνών ακραίας βίας αλλά ο τρόπος που προβάλλονται αυτές. Ποιές είναι αυτές οι σκηνές ακραίας βίας και με ποιό τρόπο προβάλλονται ώστε να ενθαρρύνουν την επίδειξη ακραίας αντικοινωνικής συμπεριφοράς?
Ας προσεγγίσουμε το θέμα σκηνοθετικά. Η εικόνα διαδηλωτών που πετούν πέτρες και μολότωφ ή σπάνε βιτρίνες αποτελούν αποτύπωση των γεγονότων και ενημερώνουν το κοινό. Οι ίδιες εικόνες σε συνδυασμό με άλλες εικόνες ακραίας έως απαράδεκτης αστυνομικής ή πολιτικής συμπεριφοράς δημιουργούν στο θεατή σχέση αιτίας και αποτελέσματος. Πρόκειται για ένα από τα παλιότερα κινηματογραφικά εφέ που εφαρμόζεται από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα.
Η τυχόν επέμβαση του Ε.Σ.Ρ. με επιβολή προστίμων σημαίνει αύξηση του κόστους για το προϊόν σε βαθμό που το κάνει ασύμφορο. Δηλαδή ο αντίλογος πουλάει αλλά κοστίζει περισσότερο από πρίν. Η οικονομική εξίσωση είναι απλή. Αν ο αντίλογος πουλάει αρκετά υπερκαλύπτει το κόστος και τα κανάλια συνεχίζουν τη μετάδοση παρά τα πρόστιμα, αν όχι σταματούν τη μετάδοση. Οπότε όλα εξαρτώνται από το ενδιαφέρον του κοινού.
Το θέμα είναι πως οι συνεχείς λανθασμένοι χειρισμοί της κυβέρνησης δημιουργούν όλο και αυξανόμενη δυσφορία στο κοινό που αναζητά με ρυθμό εκθετικής προόδου όλο και περισσότερο αντίλογο.
Ένα άλλο θέμα είναι οτι η ενέργεια του Ε.Σ.Ρ. αποδεικνύει πως τα περιθώρια στενεύουν για την κυβέρνηση μιας και το να καταφεύγεις στη λογοκρισία είναι συνήθως η πρώτη ή η τελευταία σου λύση.
Από την άλλη μεριά όταν η επιθυμία για ενημέρωση είναι μεγάλη, καμιά λογοκρισία δεν μπορεί να σταματήσει την είδηση. Ή το χιούμορ...

Η άγνοια σκοτώνει. Τη δημοκρατία...

Οι τελευταίες μέρες των ταραχών, των "συμβάντων" και των επεισοδίων με βρήκαν στους δρόμους. Θα μπορούσα να έχω καθίσει στο σπίτι μου και να παρακολουθώ τις εξελίξεις από το κουτί μου, όμως πιστεύω πως όταν συμβαίνουν ιστορικά γεγονότα έξω ακριβώς από την πόρτα σου δε μπορείς παρά να τα δεις με τα ίδια σου τα μάτια. Είδα ανθρώπους στους δρόμους. Πολλούς ανθρώπους, διαφόρων ηλικιών, πολύ περισσότερους από τους "νεαρούς κουκουλοφόρους" που πετούσαν πέτρες, συνθήματα και ενίοτε "μπουκάλια" στους "νεαρούς μασκοφόρους" που πετούσαν δακρυγόνα. Απλοί πολίτες με το πρόσωπο και την ταυτότητά τους εκτεθειμένη, που δε χρειάστηκε να πετάξουμε τίποτα, που δε χρειάστηκε να πούμε τίποτα, που επιλέξαμε να γίνουμε αυτόπτες μάρτυρες αντί να καθίσουμε στο σπίτι μας.
Βρισκόμενος στους δρόμους, ένα βήμα από τα φλεγόμενα οδοφράγματα κινδύνεψα μόνο μια φορά. Παρακολουθούσα με φίλους, πρώην γείτονές μου στα εξάρχεια, τα γεγονότα στην οδό Στουρνάρη. Μια ομάδα παρατηρητών ακίνητων και αμίλητων, χωρίς ούτε ένα μαντήλι στο πρόσωπο παρά τα δακρυγόνα, ηλικίες από δέκα μέχρι εξήντα όλοι άοπλοι. Μας επιτέθηκαν τα ΜΑΤ που υποτίθεται μας προστάτευαν. Αποτελούσαμε στην πραγματικότητα απειλή για το "κράτος" και την εκτελεστική εξουσία του? Φυσικά. Γιατί ενδιαφερόμασταν. Γιατί παρακωλύαμε το σκανδαλώδες έργο. Γιατί διαφωνούσαμε αντί να το ανεχόμαστε. Γιατί δεν τους βόλευε η παρουσία μας. Γιατί δεν μπορούσαν να ρίξουν πλαστικές ή μολύβδινες σφαίρες και να παρουσιάσουν τα γεγονότα ως μεμονομένη εκδήλωση πενήντα νεαρών.
Η συμμετοχή δια της απλής παρουσίας μας αποτελούσε απειλή πολύ μεγαλύτερη από τις πέτρες και τα "μπουκάλια".
Αυτό όμως έκανε τη διαφορά. Το πρόβλημα δε βρίσκεται στο ίδιο το γεγονός της δολοφονίας ενός μικρού παιδιού από όργανο του κράτους. Ήταν μόνο η αφορμή. Ούτε στον πετροπόλεμο μεταξύ "νεαρών" και "νεαρών". Δεν μπορούμε σήμερα να μιλάμε για μεμονομένα περιστατικά και αυτό συμβαίνει ακριβώς λόγω της παρουσίας "απλών" πολιτών στους δρόμους, ακόμα και κατά τη διάρκεια των επεισοδίων. Οποιοδήποτε "μεμονομένο" περιστατικό μπορεί να απομονωθεί πολύ εύκολα από το μαζικό κράτος, να διαστρεβλωθεί ακόμα και να χρησιμοποιηθεί. Όταν όμως οι εκδηλώσεις είναι μαζικές, το κράτος είναι απομονωμένο. Είναι απομονωμένο διότι μόνο του επέλεξε αυτή τη θέση. Εκφυλίστηκε σταδιακά μέσα από μικροπολιτικούς μηχανισμούς που το ίδιο ανέπτυξε για να υπερτραφεί και να ισχυροποιηθεί. Σταδιακά ο ουσιαστικός ρόλος του κράτους χάθηκε. Το κράτος έφτασε να μην εκφράζει τον πολίτη και η σύμβαση εξουσίας προσβλήθηκε ανεπανόρθωτα με ευθύνη όλων μας.
Το αυγό του φιδιού εκολάπτεται ακριβώς σε αυτό το σημείο. Στο γεγονός οτι ο σταδιακός εκφυλισμός της σχέσης πολίτη και κράτους είναι ευθύνη όλων μας. Το αυγό εκολάπτεται μέσα μας και η εκκόλαψή του τροφοδοτείται από τη θέρμη της αδιαφορίας μας. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων με πήρε στο τηλέφωνο ένας πολύ καλός μου φίλος, πρώην συμμαθητής από την Πάτρα να μου πει για τα γεγονότα εκεί. Τα παρακολουθούσε όμως από την τηλεόρασή του και μέσα στην άγνοιά του χαχάνιζε την ώρα που μου έλεγε πως πολίτες της Πάτρας ή "αγανακτισμένοι έμποροι" κατά τα τοπικά μέσα, είχαν επιτεθεί σε διαδηλωτές έξω από το παράρτημα του πανεπιστημίου, στο κέντρο της πόλης. Μέσα στην άγνοιά του υιοθέτησε χωρίς κόπο αυτό που του μετέδωσαν. Μέσα στην άγνοιά του δε σκέφτηκε πως τη φετινή χρονιά, για πρώτη φορά στη ζωή του είναι άνεργος κι ας είναι απόφοιτος μηχανικός Η/Υ του πανεπιστημίου Πατρών, με μεταπτυχιακό. Δε σκέφτηκε πως στην ίδια ακριβώς κατάσταση βρίσκομαι για πρώτη φορά στη ζωή μου και εγώ. Ο παιδικός του φίλος.
Αργότερα την ίδια μέρα το τηλέφωνό μου ξαναχτύπησε. Αυτή τη φορά ήταν η μάνα μου που παρακολουθούσε τα γεγονότα από τους δρόμους της Πάτρας μαζί με τον οκτάχρονο αδερφό μου. Με ενημέρωνε πως ένας από τους "αγανακτισμένους εμπόρους" ήταν ο αδερφός της. Ο θείος μου, ο οποίος μέσα στην άγνοιά του δε σκέφτηκε πως το κατάστημα που διατηρεί είναι στέκι φοιτητών και νέων τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Και μιλάμε για το αυγό του φιδιού. Η άγνοια και η αδιαφορία οδηγούν σε τέτοιες καταστάσεις. Όταν οι σχέσεις μεταξύ πολιτών εκφυλίζονται, μοιραία εκφυλίζονται και οι σχέσεις των πολιτών με το κράτος. Η πεποίθηση πως το κράτος είναι αόριστο και απρόσωπο είναι απλά πέρα για πέρα εσφαλμένη. Το κράτος είναι οι πολίτες του και όταν αυτοί είναι αδιάφοροι, αδιάφορο είναι και το κράτος τους. Ο μεγαλύτερος εχθρός της δημοκρατίας είναι η ίδια η δημοκρατία μιας και προϋποθέτει τη συμμετοχή των πολιτών της. Έτσι έχουμε φτάσει στο σημείο να καταλύσουμε τη δημοκρατία μας. Κάθε φορά που ψηφίζουμε από τον καναπέ μας, κάθε φορά που ενημερωνόμαστε από τον καναπέ μας καταλύουμε τη δημοκρατία μας.
Τελικά το μόνο που χρειάζεται είναι το ελάχιστο ενδιαφέρον. Αυτό σε οδηγεί στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή. Η άγνοια σκοτώνει. Ακόμα και τη δημοκρατία.

Είμαστε, μια ωραία ατμόσφαιρα. Είμαστε!

Δακρυγόνα. Πολλά δακρυγόνα. Κι όταν τελειώνουν τα δακρυγόνα πέτρες που πετούν οι αστυνομικοί. Εικόνες που κάνουν το γύρο του κόσμου παρουσιάζοντας την ελλάδα σα μια χώρα της ανατολικής ευρώπης που όμως "ανήκει εις την δύσιν". Δε γνωρίζω που ανήκουμε, μη με ρωτήσετε. Το θέμα είναι πως ο κόσμος είναι στους δρόμους. Δεν έχει νόημα να μιλάμε για γνωστούς ή αγνώστους. Οι μάσκες έπεσαν και μαζί τους και τα σώβρακα. Στη βουλή, στη Γ.Α.Δ.Α., στα εξάρχεια, στην ελλάδα ολόκληρη. Παντού υπάρχουν άνεργοι, παντού υπάρχει αδικία, παντού υπάρχει κρίση. Όσο κι αν θέλουμε να το κουκουλώσουμε η οσμή της σήψης κατακλύζει τον περιβάλλοντα χώρο. Εκτός κι αν γίνουμε παραπέτασμα και παίξουμε θέατρο με τους έξω, πράγμα που τώρα πια είναι αργά να κάνουμε.
Η χώρα μας από την εποχή του εμφυλίου ψάχνει να βρει την ταυτότητά της. Αριστερά, δεξιά από παντού ακούμε οτι όλα είναι καλά. Οτι έχουμε συμμάχους. Όμως πλέον καμία υπόσχεση δεν αρκεί μπροστά στο ερώτημα, ποιός ο προσανατολισμός της ελληνικής οικονομίας, ποιός ο προσανατολισμός της ελληνικής κοινωνίας?
Τι είμαστε τελικά? Προοδευτικοί, οπισθοδρομικοί, πουριτανοί, φασίστες, αναρχικοί? Η Ελλάδα ψάχνει να βρεί την ταυτότητά της στη σύγχρονη, παγκόσμια κοινωνία, σαν παιδάκι που έχασε τη μάνα του. Μια θέση στον ήλιο. 'Ολοι γι αυτό ψάχνουν. Για μια θέση στον ήλιο.
Ας καπηλεύεται όποιος θέλει, όποια κατάσταση θέλει. Δε θα βγω να κατηγορήσω κανένα. Τα ερωτήματα όμως έρχονται αμείλικτα και ζητούν απαντήσεις.
Η αριστερά για να διαχειριστεί τη δεξιά έφτασε να οργανώσει τρομοκρατία την οποία δεν κατάφερε να διαχειριστεί. Η δεξιά για να διαχειριστεί την αριστερά προσπάθησε να οργανώσει ξανά αστυνομικό κράτος όπως έκανε στο παρελθόν αλλά δεν της βγήκε. Το μόνο που κατάφερε ήταν να στοχοποιήσει την οργή απέναντι στην αστυνομία, την ευθύνη της οποίας βεβαίως η αστυνομία δεν αρνήθηκε και εισπράττει τώρα την οργή μη ξέροντας που να καταφύγει. Και στο τέλος δεν ξέρει η αριστερά τι ποιεί η δεξιά.
Τα ερωτήματα έρχονται αμείλικτα ζητώντας απαντήσεις. Προσωρινές λύσεις πλέον δεν μπορούν να δώσουν ουσιαστικές λύσεις. Παραιτήσεις διορισμένων υπουργών που δε γίνονται δεκτές δεν αρκούν. Το λόγο έχει μόνο ο ελληνικός λαός που καλείται να διαχειριστεί την κρίση. Το κρίμα στο λαιμό μας.

ΥΓ. Τα πράγματα, νομίζω, είναι σοβαρά.
Ο βουτυροχλεχλές που παριστάνει τον πρωθυπουργό και εκπέμπει σκιές από το θέατρο εκφράζει μόνο ανεπάρκεια.

ΥΓ 2 Δύο πράγματα με λύπησαν, εκτός από το θάνατο του δεκαπεντάχρονου.
Η ζημιά στη βιβλιοθήκη και η συνέντευξη του Τσίπρα στην ελευθεροτυπία.

100,000 προσλήψεις στο δημόσιο?
Αυτή την πολιτική αναβλητικότητας πληρώνουμε σήμερα σύντροφε...
Άλλο ένα ΠΑ.ΣΟ.Κ. πας να στήσεις?

ΥΓ3 Η φωτογραφία δε συμβαδίζει με τον τίτλο, είναι απο άλλη ταινία. Αισθάνομαι μόνο πως εκφράζει την κατάσταση μιας κοινωνίας που δεν ξέρει πως να αντιδράσει. Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες γίναμε. "Και ΧΡΑΤΣ τουν άτιμο..."

ΥΓ4 Μη δω μαλακίες στα όποια σχόλια, επιχειρηματολογίας Ευαγγελάτου στον ΑΝΤ1 του στύλ "οι κακόμοιροι οι μεροκαματιάρηδες τυροπιτάδες που τους σπάσανε τα μαγαζάκια", εδώ μιλάμε για ανθρώπινες ζωές.
Θα απαντήσω, αλλά θα ξενερώσω πολύ και θα πάρει ο διάολος όποιον με αναγκάσει να απαντήσω σε μαλακίες.

ΥΓ5 Ας μην πιάσω στο στόμα μου το ΚΚΕ.

Ecce promo

Τρέφω μια πηγαία απέχθεια προς τις διαφημιστικές εταιρείες. Η απέχθειά μου αυτή δεν προέρχεται τόσο από την πεποίθηση οτι οι διαφημιστικές πουλάνε πολύ ακριβό αέρα, διαμορφώνουν συνειδήσεις κατά το δοκούν ή δημιουργούν ανύπαρκτες ανάγκες όσο από την προσωπική μου εμπειρία. Έτυχε πριν κάποια χρόνια να εργαστώ σε μια. Ως σύγχρονος πολίτης του δυτικού μοντέλου παραγωγής χρειάστηκε μέχρι τώρα να αλλάξω διάφορα επαγγέλματα και εργοδότες. Η συγκεκριμένη δουλειά ήταν η χειρότερη που έχω κάνει στη ζωή μου.
Η εταιρία "Δημιουργικού σχεδιασμού και έντυπης επικοινωνίας" ασχολιόταν με την παραγωγή πάσης φύσεως εντύπων. Η δική μου "αρμοδιότητα" εκεί είχε να κάνει με τις διεκπεραιώσεις. Δηλαδή ήμουν η τελευταία τρύπα της φλογέρας. Μου είχαν παραχωρήσει ένα κινέζικο παπί πενηντάρι ερυθρού χρώματος που βάφτισα Μάο. Η εταιρία ήταν θυγατρική εκδοτικής εταιρίας περιοδικού τύπου, ιδιοκτησίας κάποιου πρώην αριστεριστή. Το όνομα ήταν πολύ ταιριαστό. Όμως πέρα από το όνομα, το συγκεκριμένο δίκυκλο ήταν στη χειρότερη κατάσταση στην οποία θα μπορούσε να βρεθεί οποιοδήποτε δίκυκλο. Ειρωνεία αν σκεφτεί κανείς πως η εταιρία ξεκίνησε εκδίδοντας περιοδικά μοτοσυκλέτας που στις σελίδες τους αναπτύσσεται όλη η δεοντολογία περί οδικής ασφάλειας. Δεν ξέρω αν σας έτυχε ποτέ να έχετε πρώην αριστεριστή εργοδότη. Εγώ στη σταδιοδρομία μου έπεσα πάνω σε δύο. Οι αριστεριστές της γενιάς του πολυτεχνείου ιστορικά ακολούθησαν δύο δρόμους. Αυτόν της οικολογίας ως μιας νέας μορφής αντικαπιταλιστικού αγώνα και αυτόν του καπιταλισμού, ως βασιλικότεροι των βασιλέων. Ο βασιλιάς όμως πέθανε και ζήτω ο βασιλιάς οπότε πάμε πάλι στο θέμα μας που είναι οι διαφημιστικές εταιρίες. Κάθε πρωί έπαιρνα το Μάο και αφού τελείωνα τις διάφορες διεκπεραιώσεις σε τράπεζες υπηρεσίες και εταιρίες ξεκινούσα τη μεγάλη πορεία μου προς τα τυπογραφεία της αττικής. Κοροπί, Μαρκόπουλο, Γλυκά νερά, Νέα Λιόσια, Ζεφύρι, Μενίδι και Άγιο Στέφανο. Ο Μάο κροταλίζοντας αδιάκοπα και κραδαίνοντας τους κραδασμούς του όργωνε εθνικές οδούς, λεωφόρους και στενά σε χαρτογραφημένες και αχαρτογράφητες περιοχές μεταφέροντας φακέλους, χρήματα, φίλμ, δείγματα αλλά και τελικά προϊόντα σε μεγάλα βαριά πακέτα θέτοντας σε κίνηση τη μηχανή της παραγωγής ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.
Η δουλειά στην πραγματικότητα δεν ήταν πολλή. Η παντελής έλλειψη οργάνωσής της όμως την έκανε δυσθεώρητη. Η εταιρία διέθετε ένα διευθυντή, ένα διευθύνοντα σύμβουλο, δύο γραφίστες, μια υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων (πρώην τηλεφωνήτρια), μια λογίστρια, μια γραμματέα, έναν υπεύθυνο παραγωγής κι εμένα. Συνεπώς, μιας και ο υπεύθυνος παραγωγής ήταν επιφορτισμένος με το έργο της επίβλεψης όλη η ευθύνη για την υλοποίηση των προγραμματισμένων δραστηριοτήτων ήταν δική μου δουλειά, με τον προγραμματισμό της οποίας δεν ασχολήθηκε ποτέ κανείς τους. Έτσι με απλά λόγια ήμουν αναγκασμένος να τρέχω από τη μία άκρη του λεκανοπεδίου στην άλλη και μετά να επαναλαμβάνω τις ίδιες διαδρομές επειδή πάντα κάποιος θυμόταν την τελευταία στιγμή τις προς διεκπεραίωση εργασίες. Φυσικά ωράριο δεν τηρήθηκε ποτέ μιας και όλα ήταν έκτακτα. Καθημερινά δηλαδή αναγκαζόμουν να "πεταχτώ" μέχρι το Κοροπί, να παραλάβω ένα μικρό έργο μερικών χαρτοκιβωτίων, να το φορτώσω στον Κινέζο και να το παραδώσω στη Γλυφάδα. Μετά επιστρέφοντας κάποιος θυμόταν πως έπρεπε να παραδώσει κάτι φιλμάκια στο τυπογραφείο που είχα επισκεφτεί πριν μια ώρα και έτσι ξανα"πεταγόμουν" ως το Κοροπί ανεξάρτητα από το αν έβρεχε, χιόνιζε ή με έψηνε ο ήλιος. Για την υπερωριακή απασχόλησή μου, μου δόθηκε μια αύξηση της τάξεως των τριάντα ευρώ μηνιαίως και ο μισθός μου εκτινάχτηκε από τα πεντακόσια εβδομήντα του βασικού στα εξακόσια.
Βλέπετε οι φωστήρες του μάνατζμεντ έχουν θεοποιήσει τον τριτογενή τομέα, δηλαδή τις άϋλες υπηρεσίες όπως πχ τις δημόσιες σχέσεις και αγνοούν παντελώς το αξίωμα της οικονομικής θεωρίας που λέει πως οι υπηρεσίες αυτές προϋποθέτουν την παραγωγή υλικών αγαθών. Βαθιά μέσα τους αισθάνονται πως τα υλικά αγαθά που αυτοί καλούνται να διαχειριστούν παράγονται από μόνα τους, φυτρώνουν και θεωρούν πως δε χρειάζεται ν' ασχοληθούν καθόλου. Η ελαχιστοποίηση δε του κόστους παραγωγής αφορά πάντοτε κατά ένα περίεργο τρόπο τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, ποτέ τους ασύμμετρα απειλητικούς μισθούς τους. Είναι οι ίδιοι που ως άλλοι θεοί όρισαν τέταρτο παραγωγικό συντελεστή την επιχειρηματικότητα, εξαιρώντας την από την απλή εργασία. Κάπως έτσι όμως οδηγούμαστε στις κρίσεις είτε αυτές είναι συνειδήσεως είτε οικονομικές.
Για τη δουλειά μου δεν παραπονέθηκα ποτέ. Το ποτήρι όμως ξεχείλισε όταν μοιράστηκε στο προσωπικό ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο καλούμασταν να απαντήσουμε υποχρεωτικά ποιά ήταν η άποψή μας για την εταιρία, σε ποιό βαθμό ήμασταν ευχαριστημένοι από την εργασία μας και να προτείνουμε ιδέες για την βελτίωση της παραγωγής. Κατά πρώτον η άποψη μου για την εργασία μου αποτελεί προσωπικό μου δεδομένο το οποίο εκφράζω είτε παραμένοντας σε αυτή είτε παραιτούμενος. Και αυτό αποτελεί θεμέλιο της ελεύθερης αγοράς. Αν εγώ στο κάτω κάτω αντιπαθώ τον προϊστάμενό μου δεν είμαι υποχρεωμένος να του το πω, κάνοντας της συνθήκες εργασίας μου χειρότερες. Κατά δεύτερο οι φωστήρες της διοίκησης που λάμβαναν μισθό πενταπλάσιο του δικού μου με καλούσαν τώρα να κάνω τη δική τους δουλειά. Να τους δώσω τις ιδέες και τους προβληματισμούς μου σχετικά με τις ελλείψεις και τις δυσλειτουργίες της επιχείρησης που διευθύνουν ενώ ταυτόχρονα κωφεύουν στις καθημερινές διαμαρτυρίες και παρακλήσεις μου. Εγώ. Η τελευταία τρύπα της φλογέρας. Όχι κύριοι. Αυτή είναι δική σας δουλειά. Γι αυτό πληρώνεστε.
Μετά από έντεκα μήνες σκληρής εργασίας παραιτήθηκα. Δε με χάλασε καθόλου.
Η πορεία μου διασταυρώθηκε κι άλλες φορές με διαφημιστικές. Περιέργως σε κάθε περίπτωση αντιμετώπισα τη διάθεση "μας έχεις ανάγκη και δε σε έχουμε". Προσωπικά πιστεύω πως σε κάθε συνεργασία κάτι τέτοιο δεν μπορεί να υφίσταται. Κανείς δεν έχει ανάγκη κανέναν. Ο επαγγελματισμός μου δε μου επιτρέπει να μπω σε αυτή τη διαδικασία σκέψης. Αν πρόκειται για συνεργασία.
Ελπίζω οι συμπεριφορές αυτού του είδους να αρχίσουν να αναθεωρούνται με την οικονομική κρίση.

Husaberg

Ο φίλος μου ο Χρήστος. Ψηλός, αδύνατος, με μακριά λεπτά άκρα, εξαιρετικά ανήσυχα μάτια που δε σταματούν να κινούνται μέσα στις κόχες τους και μόνιμη έννοια για το σωματικό του βάρος το οποίο δεν αυξάνεται. (Σε αντίθεση με το δικό μου που δε μειώνεται). Φύσιν αντισυμβατικός άνθρωπος, ζει τη ζωή του προκαλώντας σε κάθε περίσταση το χάος μέσα στο οποίο ζούμε όλοι μας. Εκείνη την εποχή ο Χρήστος είχε ξεμείνει από μηχανάκι και κυκλοφορούσε με το αυτοκίνητο. Αποφάσισε να αγοράσει ένα για να κάνει μότοκρος. Έτρεχε παλιότερα σε αγώνες και τώρα ήθελε να ξανακάνει το χόμπι του. Μου ανακοίνωσε λοιπόν πως ήθελε να αγοράσει μηχανάκι. Το συζητήσαμε. Η δική μου άποψη ήταν να πάρει ένα γιαπωνέζικο. Εκείνη την εποχή μάλιστα η Honda είχε πρωτοβγάλει το CRF το οποίο ήταν, και είναι, μια καταπληκτική κατασκευή. Και πρόκειται για Honda, δηλαδή απροβλημάτιστη λειτουργία εις τους αιώνας των αιώνων αμήν. Συγχωρήστε το απόλυτο της απόψεώς μου, αλλά πως να το κάνουμε, μερικά πράγματα είναι αυταπόδεικτα.
-Ά πα πα. Γιαπωνέζικο με τίποτα. Θα έκανα δηλαδή μια παραχώρηση για Yamaha αλλά δε θέλω γιαπωνέζικο.
-Μήπως κάνα WR αφού θέλεις Yamaha?
-Θέλω τετράχρονο.
Δεν επέμεινα. Ο Χρήστος είναι μηχανολόγος, παλιός αγωνιζόμενος, και χρόνια δημοσιογράφος σε έντυπα μηχανοκίνητου. Δε θα μπορούσα να επιμείνω.
Αρχίσαμε να εξετάζουμε διεξοδικά μία μία τις επιλογές. Η εξέταση αυτή βεβαίως κράτησε περίπου έξι μήνες. Επισκεφτήκαμε όλες τις αντιπροσωπείες, τις μάντρες, τους εμπόρους, τους εισαγωγείς, τις αποθήκες και γενικά όλα τα μέρη στα οποία θα μπορούσε να βρει κανείς μηχανάκι στο λεκανοπέδιο της αττικής. Συζητήσαμε άπειρες ώρες σχετικά με τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα, τις μεθόδους παραγωγής, τα υλικά, την τεχνολογία, τις σχεδιαστικές τάσεις και την πολιτική σε κάθε εταιρία και κάθε μοντέλο ξεχωριστά για την τελευταία δεκαετία και γενικότερα εξαντλήσαμε κάθε περίπτωση μεμονωμένα ή συγκριτικά.
Ο Χρήστος δεν είχε πάρει ακόμα απόφαση.
Θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς πως όλη αυτή η διαδικασία θα με είχε κάνει να βαρεθώ. Μπορώ να πω το αντίθετο. Οι μοτοσυκλέτες δεν με κάνουν ποτέ να βαριέμαι και η έρευνα αγοράς τους είναι από μόνη της μια ιστορία πολύ ενδιαφέρουσα μιας και οι προσφερόμενες επιλογές μπορούν να ικανοποιήσουν και το πιο περίεργο γούστο. Ή βίτσιο. Ακόμα και στην περίπτωση που ο προβληματισμός δεν αφορά εσένα προσωπικά αλλά κάποιο φίλο το ενδιαφέρον διατηρείται αμείωτο. Μπορώ να πω, πως απολάμβανα την αναποφασιστικότητα του φίλου μου.
Μια μέρα χτύπησε το τηλέφωνό μου.
-Αγόρασα μηχανάκι. -Α μπράβο! Πολύ ωραία. -Δε θα με ρωτήσεις τι πήρα? -Πήρες Husaberg. -Που το ήξερες? -Ήμουν σίγουρος. -Θες να έρθεις να το δεις? Είμαι στο συνεργείο του Κυριάκου. -Φυσικά. Έρχομαι τώρα.
Ο Χρήστος, καθώς προανέφερα, είναι παλιός αγωνιζόμενος. Έτρεχε με Husaberg την εποχή που εμφανίστηκαν τα πρώτα τετράχρονα. Όλη η εξάμηνη έρευνα που είχε προηγηθεί έγινε στην ουσία για να αποκλείσει το ενδεχόμενο αγοράς κάποιου άλλου δικύκλου. Για να είναι σίγουρος οτι παίρνοντάς το, δε θα βρισκόταν κάτι άλλο στη συνέχεια το οποίο να τον κάνει να προβληματιστεί σχετικά με την απόφασή του. Τα είχε ψάξει όλα διεξοδικά και είχε βρει για κάθε επιλογή ένα πολύ καλό επιχείρημα για να την απορρίψει. Δεν θα μπορούσα να μην είμαι σίγουρος.
Τον βρήκα στο συνεργείο, με το λάδι μέχρι το γόνατο. Είχε πέσει με μανία πάνω στο μηχανάκι και το έγδυνε. Αν μπορούσε να κάνει όλες τις δουλειές με μια κίνηση θα το είχε κάνει. Το σκηνικό έμοιαζε με επισκευή, μέσα σε αγώνα, στη μέση της ερήμου, με τον ήλιο να δύει, που βιάζεσαι να τελειώσεις για να μη σε βρει η νύχτα και σε φάνε τα τσακάλια. Αφαιρούσε από πάνω κάθε τι περιττό, κάθε τι που προσέθετε βάρος ή προεξείχε.
Φυσικά να βοηθήσω δε μπορούσα με το Χρήστο να γυρίζει σα σβούρα γύρω απο το μηχανάκι και για να μπω στη διαδικασία να πιάσω το ρυθμό του ούτε λόγος. Μόλις που είχα πιεί τον πρώτο καφέ της ημέρας. Χαιρέτησα, άναψα τσιγάρο, και κάθισα να χαζέψω το θέαμα.
Παρακολουθούσα για αρκετή ώρα σκεπτόμενος τι θα έκανε εμένα να θέλω να το αποκτήσω. Σκέφτηκα τις ατέλειωτες μανιβελιές και τρομοκρατήθηκα. Σε κάποια στιγμή ο Χρήστος σταμάτησε, ήρθε δίπλα μου, με κοίταξε και με ένα πλατύ χαμόγελο μου είπε
"Έχω στο σπίτι ένα Dellorto καινούριο, στο κουτί του. Δεν έχει δουλέψει ποτέ".
Η φράση αυτή με αποτελείωσε. Το Husaberg είχε πάνω του ένα υπέροχο FCR, σωστό στολίδι. Για να πώ την αλήθεια ήταν το πρώτο πράγμα που κοίταξα πάνω στο μηχανάκι. Και τώρα ήθελε να το βγάλει και να βάλει Dellorto.
Γιατί??? τον ρώτησα. Keihin σε Husaberg? μου απάντησε.
Για να είμαι ειλικρινής αδυνατούσα να καταλάβω τους λόγους που είχε κάποιος να αγοράσει ένα τόσο αντισυμβατικό και απόλυτο μηχανάκι. Να πρέπει να μάθει όλα τα κόλπα και τα χούγια του για να θέσει τον κινητήρα του σε λειτουργία. Nα μάθει να ρυθμίζει καρμπυρατέρ για να λειτουργεί σωστά κάθε φορά που οι περιβαλλοντικές συνθήκες μεταβάλλονται και γενικά να αποκτήσει τις γνώσεις μηχανολογίας αποφοίτου του εθνικού μετσόβειου πολυτεχνείου για να κάνει μια βόλτα.
Όμως τελικά εκεί ακριβώς κρύβεται το μυστήριο. Όταν κάνεις το χόμπι σου χρειάζεσαι ακριβώς αυτό. Κάτι πολύ προσωπικό. Και είναι όλες εκείνες οι μικρές ατέλειες και ιδιοτροπίες που κάνουν τα πράγματα ενδιαφέροντα. Η τελειότητα είναι βαρετή γιατί απλά είναι απόλυτα προβλέψιμη. Ο Χρήστος είχε κάνει την καλύτερη επιλογή. Δεν τον ενδιέφερε να κάνει προπόνηση, ούτε να καλύψει τις ανάγκες της καθημερινής του μετακίνησης. Αναζητούσε κάτι το ξεχωριστό, κάτι απρόβλεπτο. Είναι κάτι που ο ίδιος συνηθίζει να λέει, το νόημα του οποίου μου διέφευγε. Οτι όταν προσφέρεις ένα δώρο σε κάποιον το δώρο αυτό πρέπει να είναι κάτι ουσιαστικά άχρηστο. Κάτι που ο ίδιος θα ήθελε αλλά υπό κανονικές συνθήκες δε θα προσέφερε ποτέ στον εαυτό του. Κάτι αντισυμβατικό και ιδιαίτερο. Και όταν πρόκειται να κάνεις ένα δώρο στον εαυτό σου αυτή είναι η καλύτερη συμβουλή. Είναι μια υπέρβαση.
Ήθελα πολύ να κάνω βόλτα αυτό το μηχανάκι. Έχω ακούσει μάλιστα πως οδηγικά είναι πάρα πολύ καλό. Συνάντησα το Χρήστο μια Κυριακή πριν λίγο καιρό σε μια πίστα. Σκόπευα σ' ένα από τα διαλλείματά του να το κάνω. Όμως ο Χρήστος έπεσε και έσπασε την κλείδα του.
Ενώ ο Δημήτρης τον πήγαινε στο νοσοκομείο πήγαμε με την Έφη να πάρουμε το μηχανάκι από το σημείο που είχε πέσει για να το φορτώσουμε στο τρείλερ. Ο Χρήστος μου είχε εξηγήσει πρίν φύγει όλη την ακολουθία ενεργειών για να το βάλω μπροστά. Όσο κι αν προσπάθησα δεν τα κατάφερα, πράγμα που δε μου έχει ξανασυμβεί με μοτοσυκλέτα. Προσπαθούσα με όλη μου την υπομονή για αρκετή ώρα και αναρωτιόμουν ποιο σατανικό μυαλό τοποθέτησε τη μανιβέλα αριστερά. Στην πραγματικότητα όμως δε με πείραξε καθόλου. Θέλω ακόμα να το κάνω μια βόλτα. Αφού όμως πρώτα καταφέρω να το "βάλω μπροστά".

Ο.Τ.Ε.

Βρισκόμουν στο Άμστερνταμ εκείνη την ημέρα. Μια φορά το χρόνο γίνεται στην πόλη η "γιορτή της βασίλισσας" κι εγώ βρισκόμουν εκεί γι αυτόν ακριβώς το λόγο. Πρόκειται για μια τεράστια γιορτή στην οποία συρρέουν άνθρωποι απ' όλο τον κόσμο για να συμμετέχουν στη χαρά και τη διασκέδαση. Ντυμένη στο πορτοκαλί ανθρωποθάλασσα κατακλύζει την υπέροχη πόλη, dj στους δρόμους παίζουν μουσική, συγκροτήματα σε αμέτρητες σκηνές, πάρτυ σε σπίτια, βάρκες γεμάτες κόσμο που χορεύει να διασχίζουν τα κανάλια, άπειρα γκομενάκια και παντού διάχυτη χαρά ζωγραφισμένη σε όλα τα πρόσωπα όλων των ανθρώπων. Χαμός. Το μεγαλύτερο πάρτυ σε όλη την ευρώπη. Περπατούσα στους δρόμους όλη την ημέρα, και όλη την προηγούμενη νύχτα, και δε χόρταινα αυτό το οποίο βίωνα.
Κάποια στιγμή χτύπησε το τηλέφωνό μου. Απάντησα.
-Ο κύριος Αγγελόπουλος?
-Μάλιστα ο ίδιος.
-Από τον ΟΤΕ σας παίρνουμε.
-Από πού?
-Από τον ΟΤΕ.
Η φωνή που ακουγόταν από το τηλέφωνο με ξάφνιασε. Αδυνατούσα να συνδέσω τα γεγονότα. Άλλωστε με τον ΟΤΕ είχα πάψει προ πολλού να έχω παρτίδες. Προσπαθούσα να καταλάβω.
-Από τον ΟΤΕ είπατε?
-Μάλιστα από τον ΟΤΕ.
Τί δουλειά είχε ο ΟΤΕ στο Άμστερνταμ?
-Ξέρετε κύριε εγώ δεν είμαι συνδρομητής του ΟΤΕ. Δηλαδή ήμουν αλλά έχω πάψει προ πολλού.
-Ναι κύριε, είχατε υποβάλλει γραπτώς κάποιο ερώτημα και ζητήσατε αριθμό πρωτοκόλλου.
Αυτό με τον αριθμό πρωτοκόλλου ξεκαθάρισε κάπως τα πράγματα στο μυαλό μου.
Μήνες πρίν είχα παραχωρήσει τα δικαιώματα της τηλεφωνικής μου γραμμής σε μια άλλη εταιρία παροχής επικοινωνιών. Η διαδικασία αλλαγής παροχέα υποτίθεται πως χρειάζεται περίπου δεκαπέντε μέρες για να γίνει και στο μεσοδιάστημα σου κόβουν το ίντερνετ.
Φυσικά το μεσοδιάστημα κράτησε πολύ περισσότερο και ο νέος παροχέας μου με βεβαίωνε πως η ευθύνη για την καθυστέρηση οφειλόταν αποκλειστικά στον ΟΤΕ. Όταν το μεσοδιάστημα έφτασε τους τρείς μήνες πήγα κι εγώ στον ΟΤΕ να μάθω την άποψή τους για την αιτία της καθυστέρησης. Ο πρώτος υπάλληλος στον οποίο απευθύνθηκα με έβρισε. Άρχισε να μου λέει οτι είμαστε εξυπνάκηδες αυτοί που φεύγουμε από τον ΟΤΕ και νομίζουμε πως τα ξέρουμε όλα κι εγώ το μόνο που τον είχα ρωτήσει ήταν σε ποιό τμήμα πρέπει να απευθυνθώ για να μάθω την αιτία καθυστέρησης αλλαγής του παροχέα μου.
Η δεύτερη υπάλληλος στην οποία απευθύνθηκα δεν καταλάβαινε τι της ζητούσα και μερικούς υπαλλήλους με το ίδιο πρόβλημα μετά βρέθηκα μπροστά σε μια προισταμένη η οποία αφού με άκουσε σήκωσε τα μάτια της πάνω από το σκελετό των γυαλιών της και κοιτώντας με περιφρονητικά μου είπε "Ναι, για όλα φταίει ο ΟΤΕ..". Καθόλου, της απάντησα, εγώ δεν είπα πως φταίει ο ΟΤΕ. Ο νέος παροχέας μου σας ρίχνει την ευθύνη και εγώ ζητώ να μάθω ποιά είναι η εκδοχή της υπηρεσίας σας σχετικά με την αιτία του προβλήματος το οποίο αντιμετωπίζω. Με ξανακοίταξε με το ίδιο βλέμμα και δήλωσε με αδιαφορία και σιγουριά, "Κάντε μια αίτηση στο πρωτόκολλο και περάστε σε είκοσι μέρες να πάρετε την απάντηση".
Πήγα στο πρωτόκολλο, έκανα την αίτηση, πήρα αριθμό και κατευθύνθηκα στο σπίτι μου βέβαιος πως είχα χάσει το χρόνο μου. Στη διαδρομή κατηγορούσα τον εαυτό μου για την επιμονή και την ξεροκεφαλιά μου ακόμα. Το αστείο της υπόθεσης είναι πως μισή ώρα μετά την άφιξή μου στο σπίτι χτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν ο παροχέας μου και με ενημέρωνε πως η σύνδεσή μου είχε ενεργοποιηθεί. Τρείς μήνες αναμονής είχαν λήξει μισή ώρα μετά την επίσκεψή μου στον ΟΤΕ. Χάος? Ίσως. Το προβλημά μου πάντως δεν υφίστατο πλέον.
Τώρα βρισκόμουν στο Άμστερνταμ. Στη βουή της γιορτής. Μήνες είχαν περάσει από το περιστατικό, το είχα κι όλας ξεχάσει. Με καλούσαν όμως από τον ΟΤΕ, γιατί άραγε.
- Κύριε Αγγελόπουλε είχατε κάνει μια αίτηση.
-Μάλιστα και είχα πάρει και αριθμό πρωτοκόλλου.
-Ναι δεν περάσατε να πάρετε την απάντηση.
-Α! Μάλιστα, έχετε δίκιο, να περάσω να την πάρω. Ποιά είναι η απάντηση?
- Ξέρετε δεν υπάρχει απάντηση.
-Τι εννοείτε?
-Η υπηρεσία δεν έχει κάποια απάντηση στο ερώτημά σας.
-Συγνώμη, εσείς γιατί με πήρατε τηλέφωνο?
-Γιατί δεν περάσατε να πάρετε την απάντηση. Είχατε ζητήσει αριθμό πρωτοκόλλου.
-Λοιπόν φίλε μου. Εγώ έχω πάψει να είμαι συνδρομητής του ΟΤΕ εδώ και κάτι μήνες. Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στο Άμστερνταμ, εδώ γίνεται χαμός, κόσμος, πάρτυ, μουσικές, γκομενάκια παντού. Έχω χεσμένο και τον ΟΤΕ και το πρωτόκολλό του κι εσένα.
Του το έκλεισα. Δεν υπήρχε περίπτωση ν' ασχοληθώ άλλο μαζί τους. Ήταν οριστικό. Εγώ βρισκόμουν στο Άμστερνταμ. Αυτός μου έλεγε πως εγώ δεν πέρασα να πάρω την απάντηση που όμως δεν υπήρχε απάντηση και περίμενε ν' ασχοληθώ μαζί του. Έτσι ήπια καναδυό μπύρες και ξεπέρασα τον ΟΤΕ. Είναι όμως φοβερό. Όπου κι αν πας θα σε βρούνε.

ΥΓ
Η διαφήμιση του ΟΤΕ στο pet shop με το ιγκουάνα
http://www.youtube.com/watch?v=XtnYj5OtjUw

είναι παλιό σκετσάκι των Monty python. Κλεμμένο.
http://www.youtube.com/watch?v=4vuW6tQ0218

Όπως και η διαφήμιση με το μισό γραφείο που είχε παίξει για κάποια τράπεζα είναι από το "Brazil" του Terry Gilliam.
http://www.youtube.com/watch?v=MzTa_4KYXEQ

Έτσι για να μη λένε κάτι κουστουμάτοι ακριβοπληρωμένοι διαφημιστές ότι πουλάνε πρωτοτυπία...

Madonna calling Fassbinder

Κάποιο βράδυ η Μαντόνα ξαπλωμένη επι της συζυγικής κλίνης, κουκουλωμένη με το πάπλωμα, έκανε βαριεστημένα ζάπινγκ. Είναι φοβερό αυτό που συμβαίνει με τη δορυφορική τηλεόραση, έχεις στη διάθεσή σου τρείς χιλιάδες κανάλια και τίποτα για να δείς. Ξάφνου τα νυσταγμένα μάτια της έπεσαν πάνω σ' ένα ναύτη. Ήταν πολύ ωραίο αγόρι. Άνοιξε από ενδιαφέρον τα μάτια της και γύρισε πίσω καναδυό κανάλια, αφού είχε προσπεράσει αυτό που έπαιζε το ναύτη από κεκτημένη ταχύτητα. Ανακάθισε στο κρεβάτι, έφτιαξε το μαξιλάρι στην πλάτη της, τράβηξε το πάπλωμα και άρχισε να παρακολουθεί.
Στο μεταξύ ο δικός της, ενημερωμένος σκηνοθέτης, είχε σχεδόν αποκοιμηθεί. Η τηλεόραση είναι ως γνωστό το ισχυρότερο αντισυλληπτικό. Οι διάλογοι του φάνηκαν οικείοι και γύρισε να κοιτάξει.
-Ποιό είναι αυτό το boy? Ρώτησε αυθόρμητα η Μαντόνα.
-Ο Querelle. Της απάντησε εξίσου αυθόρμητα ο Γκάι.
-Ποιός Querelle?
-Του Fassbinder.
Ακολούθησε παύση. Η σχέση τους ήταν από καιρό σε κρίση. Η Μαντόνα τα βράδια έκανε ζάπινκ και ο Γκάι προσπαθούσε να κοιμηθεί υπό τον ήχο των τηλεμάρκετινγκ τηλεοπτικών διαφημίσεων.
-Θέλω το τηλέφωνό του. Είπε η Μαντόνα σπάζωντας έτσι τη σιωπή μεταξύ τους.
Ήταν ίσως η αρχή του τέλους. Μια παραδοχή της κατάστασης.
-Δες την ταινία. Ήταν μια τελευταία προσπάθεια να σώσει τη σχέση τους.
-Θέλω το τηλέφωνό του.
-Του Fassbinder?
-Όχι, του ναύτη. Τον θέλω για την επόμενη περιοδεία μου. Θα ντυθώ κελευστίνα και θα τον μαστιγώνω. Θέλω να το σκηνοθετήσεις.

-Δες την ταινία.

Ο Γκάι γύρισε πλευρό και κοιμήθηκε. Δεν είχε πλέον νόημα. Αυτή η σχέση είχε τελειώσει.
Κάθε προσπάθεια να της ανοίξει νέους ορίζοντες είχε πέσει στο κενό. Οι γυναίκες είναι ανυποχώρητες σε τέτοια θέματα. Νομίζουν πως τα ξέρουν όλα.
Έτσι το ζευγάρι χώρισε.
Η Μαντόνα του το κράτησε. Μάλιστα σε μια τηλεφωνική τους συνομιλία για τα διαδικαστικά του διαζυγίου του είπε. "Είσαι άχρηστος, ούτε ένα τηλέφωνο δεν μπορείς να βρεις. Τι θέλω εγώ μαζί σου, αφού δεν έχεις ιδέα από show business."
Ακόμα όμως ψάχνει το ναυτάκι. Της έχει γίνει έμμονη ιδέα.
Έτσι κι εγώ φέτος το χειμώνα θα φοράω περήφανα στα κρύα τον επενδύτη μου, κληροδότημα της θητείας μου στο ένδοξο πολεμικό ναυτικό. Επίσης, πολύ θα ήθελα να δείρω μια κελευστινα. Με την καλή έννοια...

Η ταινία

Πρίν από κάποια χρόνια ήμουν ερωτευμένος με μια κοπέλα. Ήθελε κι αυτή να γίνει ηθοποιός τότε. Ήταν πολύ όμορφη.

Ώς όμορφη δεν περνούσε φυσικά απαρατήρητη και οι επίδοξοι δεν ήταν λίγοι. Αποφάσισα κι εγώ να προσπαθήσω μαζί της. Οι πρώτες προσεγγίσεις ήταν πολύ ενθαρυντικές και συνεχίστηκαν για κάποιο χρονικό διάστημα. Μιας και ο κινηματογράφος αποτελούσε κοινό ενδιαφέρον είπαμε μια από τις ημέρες που θα έρχονταν να πάμε σινεμά.

Την ίδια εποχή γινόταν στο Gagarin το δεύτερο φεστιβάλ cult Ελληνικού κινηματογράφου. Βεβαίως δε έκανα τη Ντενιριά(*) να την προσκαλέσω στο φεστιβάλ και μιας και η ημερομηνία της κοινής μας εξόδου δεν είχε οριστεί επακριβώς δεν το ανέφερα καν και ξεκίνησα να βλέπω τις ταινίες. Μάλιστα λίγο καιρό πριν, συζητώντας με το Νίκο σχετικά με το φεστιβάλ του είχα ρίξει την ιδέα να παρουσιάσει τις ταινίες μικρού μήκους του Βαγγέλη Κοτρώνη, αλλά και το "Σουβλίστε τους" που είχε γενικώς να παιχτεί για μεγάλο διάστημα. Η ιδέα του άρεσε και οι ταινίες μπήκαν στο πρόγραμμα.
Ήταν η δεύτερη μέρα του φεστιβάλ. Είχα μόλις δει τις ταινίες του Κοτρώνη και ετοιμαζόμουν να δω το "Σουβλίστε τους". Τότε χτύπησε το τηλέφωνό μου. Ήταν εκείνη και με καλούσε στη μη επακριβώς προκαθορισμένη χρονικά κοινή μας έξοδο. Τη ρώτησα αν το πράγμα έπαιρνε κάποιου είδους αναβολή, όμως αυτή ήταν ανένδοτη και έτσι φόρεσα το μπουφάν μου, πήρα το κράνος μου και ξεκίνησα για το "Νιρβάνα" στη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Ήθελε να δούμε το "Big fish". Στην είσοδο του Gagarin έπεσα πάνω στο Νίκο που εκείνη την ώρα έμπαινε αγκαζέ με το Ζερβό που θα προλόγιζε την ταινία. Ο Νίκος με κοίταξε έκθαμβος.
Με περίμενε έξω από το "Νιρβάνα" μιας και το σπίτι της ήταν σχετικά κοντά. Βγάλαμε εισιτήριο και μπήκαμε στη αίθουσα. Η ταινία δεν παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως εκείνη έμοιαζε προσηλωμένη. Για να πω την αλήθεια το δικό μου ενδιαφέρον ήταν πάνω της και προσπαθούσα να βρώ κάποια αφορμή επικοινωνίας. Ένα σχόλιο, κάτι. Δεν ξέρω αν την είχε συνεπάρει η ταινία και σε ποιό βαθμό όμως τέτοια αφορμή δεν κατάφερα να βρω.
Η ταινία προχωρούσε και φτάσαμε στο διάλλειμα. Κάναμε μια χλιαρή κουβεντούλα σχετικά με την ταινία και το διάλλειμα τελείωσε. Ήταν γενικά μια αμήχανη κατάσταση. Η ταινία τελείωσε. Προσφέρθηκα να τη συνοδεύσω μέχρι το σπίτι της.
Στο δρόμο αποφάσισα να πάρω την πρωτοβουλία. Της μίλησα ανοικτά. Της είπα πως είμαι ερωτευμένος μαζί της. Μου απάντησε πως είμαι πολύ καλό παιδί, ευχάριστος άνθρωπος, οτι έχω πράγματα να δώσω, αλλά δεν μπορούσε να είναι μαζί μου. Λέω γιατί κούκλα μου, αφού είμαι καλό παιδί, ευχάριστος, ευθυτενής και εύελπις δεν μπορείς να είσαι μαζί μου? Γιατί, μου αντέτεινε, νομίζεις πως η ζωή σου είναι μια ταινία κι εσύ παίζεις μέσα σ' αυτή. Κι εγώ, πρόσθεσε, δεν μπορώ να είμαι με κάποιον που νομίζει πως η ζωή του είναι μια ταινία. Η απάντησή της με άφησε άναυδο. Δεν ήξερα ούτε τι να απαντήσω, ούτε καν πως να αντιδράσω. Έκανε κρύο εκείνη τη νύχτα.
Την είδα ξανά μετά από μερικά χρόνια. Εκείνο τον καιρό παίζαμε το "Πέναλτυ". Τελείωσα την παράσταση, άλλαξα και κατέβηκα να πιώ ένα ποτό. Περίμενε στο φουαγιέ. Με χαιρέτησε.
Της πρότεινα να καθίσουμε για ένα ποτό στο μπαρ και δέχτηκε. Μου έδωσε συγχαρητήρια για την παράσταση και αρχίσαμε να μιλάμε. Μόλις είχε γυρίσει από το εξωτερικό. Όλα αυτά τα χρόνια σπούδαζε. Της είπα κι εγώ τα δικά μου και η συζήτηση συνεχίστηκε στον ίδιο τόνο. Είχα χαρεί που την ξαναείδα, το ίδιο κι εκείνη. Διέκρινα όμως κάποιο κράτημα. Αυτό το κράτημα που νιώθεις οτι κάτι θέλεις να πείς και δε βρίσκεις τις λέξεις, αναζητάς μια αφορμή να έρθει η κουβέντα στο θέμα και μετά το ξανασκέφτεσαι και εύχεσαι να μην έρθει ποτέ. Μιας και αισθανόμουν το ίδιο αποφάσισα να μιλήσω. Η αφορμή ήταν μια αμήχανη παύση μεταξύ μας.
Πάντως είχες άδικο, της είπα.
Για ποιό πράγμα?
Η ζωή μου είναι πολύ ωραία ταινία.

Δεν προσποιήθηκε πως δεν θυμόταν.

Γενικώς όσες ταινίες κι αν είδα, όσα σενάρια κι αν διάβασα, το πιο συναρπαστικό και απρόβλεπτο απ' όλα είναι η πραγματικότητα. Μερικές φορές έχω όντως την αίσθηση πως η ζωή μου είναι ταινία. Δε μου αρέσει όμως μόνο να παίζω σ' αυτή την ταινία. Μου αρέσει και να σκηνοθετώ.

(*) Ντενιριά.
Στον "Ταξιτζή" ο Robert De Niro προσκαλλεί τη Cybill Shepherd να πάνε στον κινηματογράφο. Η επιλογή του να την πάει σε τσοντάδικο αποδεικνύεται καταστρεπτική για την πορεία της σχέσης τους

Μαρμαρωμένοι έφηβοι

Τον Αύγουστο που μας πέρασε βρέθηκα για μερικές μέρες στο Λονδίνο παρακολουθώντας ένα σεμινάριο. Την τελευταία μέρα παραμονής μου είχα λίγο ελεύθερο χρόνο και αποφάσισα να επισκεφτώ το Βρετανικό μουσείο. Έχοντας κάτι λιγότερο από τέσσερις ώρες στη διάθεσή μου περιορίστηκα στα μάρμαρα του Παρθενώνα.
Κατευθύνθηκα στη γεμάτη κόσμο αίθουσα και άρχισα χωρίς να βιάζομαι να παρατηρώ τις ανάγλυφες παραστάσεις. Την προσοχή μου τράβηξαν οι έφηβοι ιππείς της ζωφόρου. Έμεινα εκεί αρκετή ώρα αισθανόμενος την ένταση που εξέπεμπαν οι εικόνες. Ασυγκράτητοι νέοι πάνω στα πιο δυνατά άλογα, στην κορυφή της κορυφαίας γιορτής της αρχαίας Αθήνας. Αυτό που μου συνέβη δεν το είχα φανταστεί όταν έπαιρνα την απόφαση να επισκεφτώ το μουσείο. Συγκινήθηκα. Όχι γιατί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής μου κληρονομιάς βρίσκεται μακριά μου, αλλά γιατί αυτό το κομμάτι έχει στην πραγματικότητα ξεχαστεί στις μέρες μας. Εικόνες γεμάτων δύναμη και ορμή νέων, να χαίρουν της αναγνώρισης του κοινωνικού συνόλου απουσιάζουν συστηματικά από τις καθημερινές παραστάσεις και τις μνήμες μου. Η αρχαία Αθήνα επέλεξε να τοποθετήσει στην κορυφή των αξιών τις πιο ορμητικές δυνάμεις της, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητά τους. Η σύγχρονη Ελλάδα επιλέγει ακριβώς το αντίθετο.
Στη χώρα μας θεωρείσαι παιδί μέχρι να φτάσεις τα τριάντα, κανείς δε σε παίρνει στα σοβαρά. Οι νέοι που χαίρουν αναγνώρισης είναι αυτοί με έφεση στην αποστήθιση, όραμα μια σίγουρη θέση στο δημόσιο, ένα ακριβό αυτοκίνητο με δόσεις. Αυτοί οι νέοι καλούνται συνετοί και προοιωνίζεται γι αυτούς μέλλον λαμπρό. Το κοινωνικώς αποδεκτό μοντέλο είναι αυστηρά καθορισμένο, χωρίς παρεκκλίσεις. Με το πρόσχημα της προστασίας απαξιώνεται κάθε προσωπική επιλογή.
Πραγματικά θλίβομαι κάθε φορά που με ρωτούν πότε θα πιάσω μια "κανονική" δουλειά, σίγουρη, θεωρώντας το επάγγελμά μου χόμπι. Κάθε φορά που μου λένε να αγοράσω αυτοκίνητο και να αφήσω τη μοτοσυκλέτα, να φορέσω κουστούμι και να αποκτήσω "ωράριο" και "πρόγραμμα" σαν όλους τους άλλους. Θλίβομαι γιατί εκτός από τις αντικειμενικές δυσκολίες που έχω να αντιμετωπίσω, έχοντας επιλέξει για παράδειγμα ένα αβέβαιο επάγγελμα, έχω να υπερασπιστώ και τις επιλογές μου, ακόμα και το δικαίωμά μου στο να κάνω λάθος το οποίο θεωρώ αναφαίρετο.
Η κοινωνία μας είναι φοβισμένη, επιλέγει τη σιγουριά του εξασφαλισμένου από την αβεβαιότητα του αγνώστου. Το να φοβάσαι και να αναζητάς την εξασφάλιση βεβαίως δεν είναι φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας. Το να αναγάγεις όμως αυτή τη συμπεριφορά σε κοινωνική αξία και να απαξιώνεις οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική είναι. Η έξοδος από την παρακμή δεν είναι δυνατόν να έρθει σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το να αποδεχτούμε όμως το δικαίωμα της προσωπικής επιλογής και της μοναδικότητας της προσωπικότητας του ανθρώπου είναι ένα πολύ καλό πρώτο βήμα.

Σε τάξη

Πρέπει να βάλω τη ζωή μου σε τάξη.
Κοιτάζω το γραφείο μου και σκέφτομαι,
πρέπει να βάλω τη ζωή μου σε τάξη.
Κοιτάζω την κουζίνα μου και σκέφτομαι,
πρέπει να βάλω τη ζωή μου σε τάξη.
Το σκέφτομαι συχνά.
Και η μάνα μου το έλεγε συχνά, να βάλεις τάξη,
στο δωμάτιό σου, στο διάβασμά σου,
να βάλεις τάξη.

Στα ρούχα μου πρέπει να βάλω μια τάξη.
Και το ρολόι μου πάει λάθος.
Πρέπει να μπεί μια τάξη εδω πέρα.
Και στις σχέσεις μου, προ πάντων στις σχέσεις μου.
Και στις σκέψεις μου.

Σκέφτομαι τα μυρμήγκια.
Όταν ξυπνάνε το πρωί τεντώνονται.
Κι όταν άλλα μυρμήγκια, απο άλλες φωλιές,
πάνε στη φωλιά τους τσακώνονται.
Γίνεται πόλεμος, επικρατεί το χάος.
Πώς να κατηγορήσεις ένα μυρμήγκι οτι δεν έχει τη φωλιά του σε τάξη?

Πρέπει να βάλω τη ζωή μου σε τάξη,
αλλά μάλλον απλά θα πλύνω τα πιάτα.

Ζιζέλ

Το καλοκαίρι στην Αθήνα εκτός από επίπονο είναι και βαρετό.
Ήταν ένα τέτοιο επίπονο και βαρετό μεσημέρι που κατέβηκα από το σπίτι για τσιγάρα στο ψιλικατζήδικο της Σοφίας. Λίγα λεπτά έλειψα και επιστρέφοντας βρήκα στην πόρτα μου ένα γατάκι. Είχε προφανώς χάσει τη μάνα του, ήταν πολύ βρώμικο και νιαούριζε αδιάκοπα.
Αγαπώ πολύ τα ζώα και γι αυτό ακριβώς το λόγο δεν έχω κατοικίδιο. Πιστεύω πως είναι κρίμα να κλείνεις ένα ζώο σ’ ένα διαμέρισμα κι αυτό να είναι αναγκασμένο να ακολουθεί το πρόγραμμά σου. Το βρίσκω πολύ ανθρωποκεντρικό. Επίσης πιστεύω πως τα διαμερίσματα αποτελούν λύση ανάγκης και για τους ίδιους τους ανθρώπους, συμβιβασμό. Πόσο μάλλον να είσαι ζώο και να κάνεις αυτό το συμβιβασμό παρά τη θέλησή σου. Και στο κάτω κάτω εγώ δεν είμαι ικανός να συντηρήσω τον εαυτό μου, θα πάρω και κατοικίδιο?
Τέλος πάντων στη συγκεκριμένη περίπτωση συνέτρεχαν άλλοι παράγοντες που επηρέασαν την κρίση μου πρό του μεγάλου διλήματος, δεδομένου οτι ένα γατί μακριά από τη μάνα του έχει μηδενικές πιθανότητες επιβίωσης. Πέρα από την απόλυτη εξάρτηση που έχει οποιοδήποτε νεογέννητο θηλαστικό από τη μάνα του, ειδικά τα νεογέννητα γατιά έχουν να ανταπεξέλθουν και τις επιθέσεις των ενήλληκων αρσενικών γάτων που τα θανατώνουν αναγκάζοντας έτσι τις γάτες σε πρόωρο οίστρο. Πρόκειται περι φαυλότητος.
Με αυτές τις σκέψεις να τριγυρίζουν στο μυαλό μου πήρα την απόφαση να μαζέψω το γατάκι. Ήταν πολύ μικρό, πρέπει να είχε μόλις ανοιξει τα μάτια του. Κάτω απο τη βρωμιά της πόλης μόλις που διακρίνονταν τα χρώματά του με κυρίαρχα το λευκό και το πορτοκαλί καθώς επίσης και αμέτρητους ψύλους που έκαναν μακροβούτια στο τρίχωμά του. Ήταν πολύ φοβισμένο. Το τάϊσα λίγο γάλα και το έβαλα να κοιμηθεί στο μπάνιο. Χάθηκε μέσα στα άπλυτα ρούχα μέχρι το επόμενο πρωί.

Η πρώτη μου δουλειά την επόμενη μέρα ήταν να το πάω στο γιατρό. Το βρήκε υγιές,του χορήγησε χάπι για τα παράσιτα και λάδι για τους ψύλους, με ενημέρωσε οτι ήταν θυλικό ενός περίπου μηνός, μου πήρε δεκαπέντε ευρώ και μου έδωσε σαφείς οδηγίες να του κάνω μαλλάξεις στην κοιλιά με ένα ελαφρώς βρεγμένο σφουγγάρι, για τη σωστή λειτουργία του πεπτικού του συστήματος. Επίσης μου έγραψε και μια συνταγή για την αγορά υποκατάστατου μητρικού γάλακτος για γάτες ,σε σκόνη.
Αυτό το τελευταίο πραγματικά δεν είχε καν περάσει απο το μυαλό μου. Υποκατάστατο μητρικού γάλακτος για γάτες. Σε σκόνη. Και μόνο γι αυτή την πληροφορία ο γιατρός άξιζε τα λεφτά του.
Κάπως έτσι βρέθηκα και πάλι στο σπίτι να ταϊζω το γατάκι με μπιμπερό και να σκεύτομαι εικόνες μικρών παιδιών στην αφρική με το πεπτικό τους σύστημα πρησμένο από την πείνα. Όπως και να ‘χει το γατάκι είχε την τύχη να γεννηθεί στην πλατεία Βικτωρίας.
Οι μέρες κυλούσαν ανέμελα, για το γατί.
Προσαρμόστηκε γρήγορα στην ασφάλεια του νέου περιβάλλοντός του, έτρωγε πολύ, μεγάλωνε γρήγορα και ήταν γεμάτο ενέργεια.
Έκανε την παρουσία του αισθητή παντού και πάντα, γινόταν σε κάθε περίπτωση η ψυχή της παρέας. Όποιος φίλος ερχόταν στο σπίτι ασχολιόταν με το γατί. Τη βγάλαμε Ζιζέλ, το όνομα το έδωσε ο Γιώργος. Όχι εμπνευσμένο από κάποιο διάσημο έργο της λυρικής ή κάποιο διάσημο μοντέλο παρά από μια μπαργούμαν τραβεστί που δούλευε σε γνωστό club της Αθήνας. Ήταν ταιριαστό όνομα. Η Ζιζέλ δεν άφηνε κανένα σε ησυχία και όταν το σπίτι δεν είχε κόσμο δεν άφηνε εμένα σε ησυχία.
Ξυπνούσε πρωί πρωί ( αν και έχω την υποψία οτι δεν κοιμόταν όλο το βράδυ) και ανέβαινε μ’ ένα πήδο στο κρεβάτι μου. Αγνοούσε τον καταιγισμό από μπινελίκια που εκστόμιζα εναντίον της και δε σταματούσε να μου δαγκώνει τα πόδια μέχρι να φορέσω παπούτσια. Τουλάχιστον έτσι κατάφερνα να ξυπνάω πρωί, πράγμα που απεχθάνομαι και γενικότερα ακολουθούσα το πρόγραμμα της γάτας. Τρώγαμε από το ίδιο φαγητό, βλέπαμε μαζί τηλεόραση, ερχόταν στα πόδια μου όταν έγραφα στον υπολογιστή, ξάπλωνε πάνω στην κοιλιά μου όταν διάβαζα ξαπλωμένος στον καναπέ και όταν μ’ έπαιρνε ο ύπνος ερχόταν και κοιμόταν κρυφά μαζί μου. Γενικά είχε απόλυτη ελευθερία μέσα στο σπίτι και όλη μου την αγάπη.
Η αλήθεια είναι πως με τις γάτες δεν είχα ποτέ ιδιαίτερες σχέσεις.
Παλιότερα είχα μια σχετική συζήτηση με το φίλο μου τον Ιάσονα. Ο Ιάσονας λατρεύει τις γάτες, εγώ πάλι προτιμώ τους σκύλους.
Γιατί δε σου αρέσουν οι γάτες, με είχε ρωτήσει. Δεν τις γουστάρω του είπα, είναι κουφάλες. Κάνεις λάθος, μου απάντησε. Οι γάτες είναι κουφάλες σύμφωνα με την ανθρώπινη λογική, σύμφωνα με τη γατίσια, είναι απλά γάτες. Μου φάνηκε πολύ σωστή η άποψή του. Συνιθίζουμε να κρίνουμε τους άλλους σύμφωνα με τη δική μας λογική, με τις δικές μας αξίες και αυτό είναι εκ προοιμίου πολύ εγωιστικό. Σκευτόμουν πολύ συχνά αυτή τη συζήτηση τον καιρό της συμβίωσής μου με τη γάτα. Η παρουσία της στο σπίτι ήταν μια καλή ευκαιρία να συμφιλιωθώ με την ιδέα. Άλλωστε είχα αρχίσει να το συνιθίζω.
Η Ζιζέλ όμως δεν έμεινε για πολύ μαζί μου. Είχε μεγαλώσει αρκετά ώστε να μπορεί να περάσει στο μπαλκόνι της διπλανής υπο ανέγερσιν οικοδομής. Ένα πρωί ψύπνησα φυσιολογικά. Όσο κι αν έψαξα δεν τη βρήκα. Το πιάτο της είχε φαγητό για την επόμενη εβδομάδα όμως παρέμεινε ανέγγιχτο. Συνέχισα να κοιτάζω στη γειτονιά μήπως τη βρώ, αν μπορούσα θα ρώταγα τις άλλες γάτες να μου πούν τι απέγινε, όμως δεν τη βρήκα ποτέ.
Λίγο καιρό μετά η Χριστίνα μου ανακοίνωσε πως ήθελε να μου γνωρίσει τον καινούριο της γκόμενο.
Δε συμφιλιώθηκα ποτέ με τις γάτες. Εξακολουθώ να εκτιμώ τους σκύλους. Σε μια γάτα ό,τι και να προσφέρεις δεν είναι αρκετό, στο σκύλο κι ένα ξερό κομάτι ψωμί να πετάξεις θα σε κοιτάξει στα μάτια.
Η αναγνώριση της προσφοράς δεν είναι σε καμία περίπτωση επιβεβλημένη, πόσο μάλλον όταν η προσφορά είναι ανιδιοτελής.
Σε κάθε περίπτωση όμως κάνει τη διαφορά.

Οι διδαχές του Κεφάλα

Μετρίου αναστήματος, με σώμα μυώδες και περπάτημα που θύμιζε κάτι από τα τσοπανόσκυλα της Πίνδου. Μαύρος, με λίγο καφετί στη μουσούδα και πάνω από τα πέλματα. Tο μεγάλο κεφάλι του τόσο χαρακτηριστικό που έμεινε στην ιστορία. Ήταν ο Κεφάλας, σκύλος αρχοντικός, αρχηγός όλων των σκύλων της πλατείας.
Σπανίως τον άκουγες να γαυγίζει. Περπατούσε πάντα αργά και νωχελικά.Aν ποτέ τύχαινε να τον παρενοχλήσει κάποιος άλλος σκύλος αμφισβητώντας την κυριαρχία του, σταματούσε το αργό του περπάτημα και γύριζε να κοιτάξει την πηγή της φασαρίας, έπειτα το ίδιο αδιάφορα γύριζε το κεφάλι του μπροστά και συνέχιζε την πορεία του. Άλλωστε το μεγάλο του κεφάλι ήταν γεμάτο σημάδια από τσακωμούς. Λίγοι σκύλοι θα ήθελαν πραγματικά να αναμετρηθούν μαζί του, οι περισσότεροι αρκούνταν σε απειλές που συντρίβονταν στη σίγουρη ματιά του. Τις ελάχιστες φορές όμως που κάποιος τον προκαλούσε στ' αλήθεια η πλατεία Εξαρχείων ζούσε καταστάσεις που κανένας αττικάρχης δεν κατάφερε ως τώρα. Από όλα τα στενά ξεχύνονταν σκύλοι που έτρεχαν και γάυγιζαν αλλόφρονες, τα νέα διαδίδονταν εν ριπή οφθαλμού από Κάνιγγος μέχρι Νεάπολη και η πλατεία γέμιζε από παρατηρητές με δύο ή τέσσερα πόδια για τον καυγά μεταξύ των δύο διεκδικητών που ήδη λάμβανε χώρα. Ο Κεφάλας δε χωράτευε, σε καμία απο τις περιπτώσεις που τον είδα να τσακώνεται δεν έχασε τη μάχη, όμως ποτέ του δεν τραυμάτισε σοβαρά κάποιο σκύλο. O τσακωμός δε διαρκούσε πολύ και μόλις η κυριαρχία του ήταν ξεκάθαρη το παιχνίδι σταματούσε. Δεν κρατούσε κακία, ήταν ο αρχηγός επειδή απλά είχε τη φυσική υπεροχή. Οι σκύλοι μάλιστα που τσακώνονταν μαζί του γίνονταν φίλοι του. Δεν ενδιαφερόταν για την εξουσία, απλά κέρδιζε το σεβασμό που του άξιζε. Ήταν ο κύριος της πλατείας.
Στην πραγματικότητα δεν ήταν καβγατζής. Τον περισσότερο καιρό τον περνούσε βολτάροντας στην πλατεία. Όλοι τον κερνούσαν ένα μεζέ. Τον θυμάμαι να ξαπλώνει κάτω από το άγαλμα, με την πλάτη στο πλακόστρωτο, με όλα του τα άκρα σε έκταση, απολαμβάνοντας το φθινοπορινό ήλιο. Τίποτα δε χαλούσε την ηρεμία του. Τίποτα εκτός από το Νικολάκη το Διαστημίδη που όταν τύχαινε να τον βρεί σ’ αυτή την κατάσταση του πέταγε ψίχουλα στην κοιλιά και τα περιστέρια που μαζεύονταν του χαλούσαν τον ύπνο. Αγουροξυπνημένος κουνούσε κανένα πόδι ή την ουρά του για να διώξει τα πουλιά και όλη η πλατεία γελούσε με την αναισθησία του.
Όταν η πολύωρη ξάπλα τον κούραζε ασχολιόταν με το χόμπι του, κυνηγούσε μόνος ή με παρέα αυτοκίνητα και μηχανάκια στη Σπύρου Τρικούπη. Βεβαίως όλοι στην πλατεία τον ήξεραν και αν τύχαινε να σε κυνηγήσει του φώναζες «Κεφάλα παράτα μας» και αυτός σου κουνούσε την ουρά του περιχαρής. Μάλιστα προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, πολύ συχνά σηκωνόταν στα πίσω του πόδια για να δεί αν ο οδηγός που επρόκειτο να κυνηγήσει ήταν γνωστός και έτσι γλίτωνε και από μάταιο τρέξιμο.
Παραδόξως τα καλοκαίρια χανόταν από την πλατεία. Στην αρχή δεν το παρατήρησε κανείς αφού όλοι έλειπαν στην Ίο. Αργότερα, περνόντας τα χρόνια και με την κλιμακούμενη οικονομική στενότητα οι επισκέψεις στην Ίο περιορίστηκαν ή κόπηκαν από πολλούς και η πλατεία άρχισε να παρουσιάζει κάποια κινητικότητα και κατά τους θερινούς μήνες. Τότε ήταν που η απουσία του άρχισε να γίνεται αντιληπτή. Όλο το καλοκαίρι παρέμενε άφαντος και το γεγονός αποτελούσε μυστήριο το οποίο λύθηκε όταν τον πέτυχα μια μέρα εν μέσω ισχυρού καύσωνος κάπου κάτω από το Ζάππειο που περιπατούσα συνοδεία πιτσιρίκας. Παραθέριζε στον κήπο. Όλο το Αθηναϊκό καλοκαίρι την έβγαζε εκεί, ήταν το θερινό του ανάκτορο. Άφηνε το τσιμέντο της πλατείας και δροσιζόταν ανάμεσσα στα δέντρα και τις λιμνούλες. Ούτε λόγος για κυνηγητά και ενεργοβόρους χαβαλέδες.
Μπορούσες να διακρίνεις μια ιδιαίτερη σοφία στο ζώο αυτό. Κάτι από την κουλτούρα του πεζοδρομίου συνδιασμένη με το ένστικτο της επιβίωσης. Ήταν παιδί της πιάτσας. Τον θυμάμαι πολύ συχνά στα ζόρια. Δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για πολύχρωμα περιλαίμια, τίτλους και περιτές περιποιήσεις, δεν ανυσήχησε ποτέ για το φαγητό του, ήταν σίγουρος οτι κάτι θα βρεί. Ήταν αγαπητός σε όλους και απλά έπαιρνε αυτό που του άξιζε.
Παίρνω κουράγιο κάθε φορά που σκέφτομαι τον Κεφάλα. Τι κι αν το μπλοκάκι μου έχει να γράψει έσοδα δύο χρόνια, τι κι αν είμαι άνεργος αυτή τη στιγμή. Ας πέφτουν τα χρηματιστήρια παγκοσμίως, ας καταρρέει το χρηματοπιστοτικό σύστημα, ας επιβάλλουν φόρους κι ας κλεβουν τα ταμία, εγώ θα βρίσκω τον τρόπο να επιβιώνω και να χαίρομαι τη ζωή μου.
Το μόνο που με θλίβει είναι η φόλα που του ρίξανε. Ο Κεφάλας έφυγε από κοντά μας το καλοκαίρι των Ολυμπιακών Αγώνων. Όπως και να το κάνουμε το να ζείς ελεύθερος αποτελεί πρόκληση στα μάτια των κομπλεξικών-εθελούσια σκλαβωμένων, στα μάτια της λαίλαπας της φυλής των νοικοκυραίων.
Σκέφτομαι τον Κεφάλα στα ζόρια μου. Είμαι κι εγώ ένας σκύλος των Εξαρχείων.